7.1 Sociaal Domein breed
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Een gemeente die zo bijstandsvrij mogelijk is. In geval van een uitkering is sprake van een passende maatschappelijke tegenprestatie.
- Werken aan participatie van inwoners die door individuele omstandigheden (nog) niet kunnen werken.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- Smart start
De opbrengsten van Smart start zijn in 2020 integraal verbreed door de inzichten te verbinden aan Kansrijke Start. Dit is de landelijke impuls om de eerste 1000 dagen van een kind beter te laten verlopen. Er is hierdoor een duidelijke verbinding met de doelen van het jeugdbeleid, gezondheidsbeleid en de bredere doelen van het sociaal domein. Er is een start gemaakt om te komen tot een integrale preventieve ondersteuning voor alle nieuwe moeders t/m 25 jaar. Deze zal in 2021 nader uitgewerkt en geïmplementeerd worden, met ook aandacht voor het monitoren van het effect van deze collectief preventieve ondersteuning. - Maatpact (zorgverzekeraars/woningbouw etc.)
In 2020 is de focus van het maatpact in Heusden verschoven van verfijning van de werkwijze met creatieve oplossingen in de toegang naar verbreding van het gedachtegoed naar andere partijen. Met name de verbreding richting Participatiewet door maatpact te verbinden aan de integrale ketenbenadering. Daarnaast is gekeken naar hoe het leerpunt dat wonen een oplossing kan zijn voor sociale problematiek (welke ook in persoonlijk passend pakket naar boven is gekomen) opgepakt kan worden. Met Woonveste zijn andere afspraken gemaakt rondom de contigentwoningen en er wordt gekeken of op andere manieren woonoplossingen gestimuleerd kunnen worden. Ook in de komende jaren zal deze verbreding aandacht vragen. Op het vlak van monitoring van de inzet van het maatpact in casuïstiek is een eerste stap gezet in samenwerking met het Instituut voor Publieke Waarden, maar ook dit zal nog verdere uitwerking vragen. - Onderzoek sturing sociaal domein
Begin 2020 hebben we een onderzoek ingesteld naar het sociaal domein. Doel was enerzijds om te komen tot een duurzaam sturingsinstrument dat inzicht geeft in de effecten en financiën; anderzijds om mogelijkheden in kaart te brengen om de inrichting van het sociaal domein te optimaliseren. Het eindrapport ‘Sturing Sociaal Domein Gemeente Heusden’ is in november opgeleverd. Hierin zijn de volgende actielijnen benoemd: 1. de integrale aanpak van toegang en wijkteams; 2. samenwerking met Baanbrekers; 3. regionale inkoop 4. datagedreven werken in het sociaal domein. Dit zijn de onderwerpen waarop we in 2021 verbeteringen willen realiseren.
- Effect corona op uitvoering
De uitvoering van de keukentafelgesprekken is in 2020 beïnvloed door de maatregelen rondom Covid-19. Hierdoor kwam het voor dat inwoners langer moesten wachten op een gesprek en het gesprek vaak digitaal in plaats van fysiek plaats vond. Ook de aanvullende ondersteuning en de ondersteuning vanuit het voorliggend veld hebben zich aangepast aan deze maatregelen. Allerlei vormen van ondersteuning zijn op een andere manier ingezet dan vooraf was gepland. Er is slechts een korte periode sprake geweest van het stilzetten van ondersteuning, maar uiteindelijk is er de ruimte gekomen voor alternatieve vormen van invuling. Er zijn hierdoor creatieve vormen van ondersteuning ontstaan, om zo inwoners toch van ondersteuning te blijven voorzien. De geboden ondersteuning bleef uiteraard wel afhankelijk van de maatregelen en het blijft onzeker of deze net zo effectief zijn als de reguliere vormen. De coronacrisis en de daarmee verband houdende beperkende maatregelen hebben met name geleid tot uitval van zorgvraag en afname van zorglevering. Gemeenten werden daarom door het Rijk en de VNG opgeroepen om de financiering van de omzet onverminderd plaats te laten vinden. In dat kader is in regionaal verband de Compensatieregeling aanbieder sociaal domein uitgewerkt, die waar nodig is verwerkt tot lokale regelingen (beleidsregel subsidie coronacompensatie Wmo begeleiding en hulp bij het huishouden). Daarmee wordt de zorgcontinuïteit gewaarborgd en worden de gevolgen van de coronacrisis voor de financiële positie van deze zorgaanbieders in 2020 zoveel mogelijk geneutraliseerd. - Wijkanalyse
Samen met de GGD en de Bijeen-partners is in 2020 de wijkfoto ontwikkeld. Deze wijkfoto is in 2020 opgeleverd en te bekijken op de website www.ggd-hvb.buurtmonitor.nl/dashboard/wijkfoto-heusden. De info uit de wijkfoto wordt bijvoorbeeld gebruikt om de dialoog met inwoners aan te gaan iof bij het opstellen van wijkpreventieplannen. De GGD is beheerder van de data, en zal deze jaarlijks updaten.
7.2 Werk en inkomen
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Een gemeente die zo bijstandsvrij mogelijk is. In geval van een uitkering is sprake van een passende maatschappelijke tegenprestatie.
- Werken aan participatie van inwoners die door individuele omstandigheden (nog) niet kunnen werken.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- We hebben via de gemeenschappelijke regeling Baanbrekers bijstand verstrekt aan ruim 500 bijstandsgerechtigden uit Heusden en uitvoering geven aan het re-integratiebeleid voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
- Baanbrekers heeft binnen de opdrachtformulering van de Langstraatgemeenten de Participatiewet uitgevoerd voor bijstandsgerechtigden die binnen afzienbare tijd (ongeveer 12 maanden) te begeleiden zijn naar werk. De mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt zijn uitgenodigd om op lokaal niveau gebruik te maken van daarvoor beschikbare participatietrajecten.
- De Langstraatgemeenten en Baanbrekers hebben op Hart van Brabant-niveau samengewerkt via het Werkgeversservicepunt Midden-Brabant om de banenafspraken en beschut werk in te vullen en de werkgevers op een zo passend mogelijke wijze te bedienen. Ook is meegewerkt aan het uitvoeren van het Regionale actieprogramma arbeidsmarkt ten behoeve van de realisering van een jeugdwerkloosheidsvrije regio.
Samen met ondernemers en maatschappelijke partners is de aansluiting tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt verbeterd door middel van regionale afspraken op het gebied van werkgeversdienstverlening. - Mensen met een arbeidsbeperking zijn zoveel mogelijk bij reguliere werkgevers aan de slag gegaan. Om hier gerichter op in te kunnen zetten heeft Baanbrekers de PMC’s Wasserij en Cleanroom beëindigd en de overige PMC’s (Broikes, Twiddus, etc.) gerichter ingezet op re-integratie.
- In samenspraak met Baanbrekers en de beide andere Langstraatgemeenten is in 2020 gewerkt aan een evaluatie en actualisering van de gemeenschappelijke regeling. Afronding daarvan vindt begin 2021 plaats.
- Op lokaal en Langstraat-niveau zijn samen met Baanbrekers activiteiten ondernomen om de participatie van mensen te bevorderen. Bijvoorbeeld via Talent2Work en het Maatjesproject Heusden. De toegang tot het Maatjesproject is verbreed met inwoners die via Bijeen worden binnenkomen.. Dit draagt bij aan een meer integrale aanpak binnen het sociaal domein. Om de integrale aanpak verder te versterken zijn Baanbrekers en de Langstraatgemeenten een traject ‘integrale ketenbenadering’ gestart gericht op het verbeteren van de dienstverlening aan de inwoners. Er zijn nieuwe afspraken gemaakt over hoe we opschalen bij casussen die vastlopen. Verder ligt er een procesontwerp waarmee we in samenwerking met elkaar de inwoners sneller en beter helpen.
- Om ondersteuning te kunnen bieden aan kleine ondernemers en ZZP-ers die, als gevolg van de coronacrisis, in de problemen zijn geraakt, is begin 2020 de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandige ondernemers (Tozo) door de Rijksoverheid in het leven geroepen. De uitvoering hiervan is door Baanbrekers adequaat opgepakt en heeft in 2020 een groot stempel gedrukt op de bedrijfsvoering van Baanbrekers. Verspreid over de verschillende tranches (Tozo 1, 2 en 3) is voor Heusden in 2020 sprake geweest van ongeveer 1.800 aanvragen.
- O3 (samenwerkingsverband tussen ContourdeTwern, GGD, Farent en MEE) kent verschillende instrumenten voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In samenwerking met Baanbrekers is gewerkt aan een verbeterde aanpak en methodiek voor deze doelgroep. De werkwijze is in de visie gebaseerd op ‘positieve gezondheid’ en de herstelbenadering. De aanpak richt zich op ‘krachtgroepen’ en het ‘talentgesprek’. Het is een collectieve aanpak om talenten en voorkeuren te ontdekken en te versterken en belemmeringen weg te nemen of hanteerbaar te maken. Deelnemers zijn enthousiast over de aanpak en geven aan dat zij meer kwaliteit van leven ervaren en meer tevreden zijn over hun mate van meedoen.
7.3 Jeugdbeleid
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Het realiseren van een omgeving waarin Heusdense jeugdigen gezond en veilig kunnen opgroeien, plezier kunnen hebben en daarmee goed voorbereid zijn op hun toekomst.
- Samenwerken in de Gemeenschappelijke Regeling Hart van Brabant om de gezamenlijke ambitie van de regio te realiseren: een effectiever jeugdstelsel, dat bovendien betaalbaar is en dat beter aansluit op de eigen kracht en het sociale netwerk van kinderen en ouders.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- Volgens het uitgangspunt ‘Eén gezin, één plan en één regisseur’ zijn door de mandaatmedewerkers waar nodig jeugdhulpvoorzieningen op maat ingezet. De voorzieningen zijn toegespitst op de specifieke (gezins)situatie van de jeugdigen. De focus ligt op het formuleren van de te behalen resultaten en zodoende inzetten van effectieve en efficiënte jeugdhulp.
- De Koers Jeugdhulp is in 2019 omgezet naar concrete uitvoeringsacties in het regionale uitvoeringsprogramma. In 2020 is verder uitvoering gegeven aan deze acties, bijvoorbeeld een actie gericht op de aanpak van wachttijden waar er een actieve aanpak is om over 10 jaar geen wachtlijsten meer te hebben en er samengewerkt wordt met het landelijke ondersteuningsteam. Bovendien zijn er lokale en regionale acties, gericht op de samenwerking zorg en veiligheid (aanpak kindermishandeling en huiselijk geweld), uitgevoerd en zijn er afspraken gemaakt die meer duidelijkheid geven in de verantwoordelijkheden omtrent onderwijs/jeugdhulp.
7.4 Maatschappelijke ondersteuning
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Het bevorderen van sociale samenhang, mantelzorg, vrijwilligerswerk, veiligheid en leefbaarheid in de gemeente, zodat inwoners zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren in onze maatschappij alsmede het voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld.
- Betere ondersteuning voor de inwoner, verminderen van de regeldruk voor de aanbieders en integratie met zowel jeugd als participatie.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- Bijeen en maatschappelijke organisaties hebben in 2020 blijvend gewerkt aan preventie van (zorg)vragen en aan een zo breed mogelijke basis van algemeen toegankelijke voorzieningen. Het aanbod is gedurende 2020, door corona, waar nodig aangepast met als doel zoveel mogelijk inwoners te kunnen blijven helpen. Met name het aanbod voor de meest kwetsbare doelgroepen, zoals de laagdrempelige dagbesteding op locaties zoals Die Heygrave en buurthuizen, is zoveel mogelijk doorgegaan. Dit is vanzelfsprekend binnen de regels en in afstemming met het crisisteam gebeurd.
- Het jaar 2020 heeft vooral in het teken gestaan van de ontwikkeling van een nieuwe regionale integrale inkoopstrategie. Deze biedt de basis voor de nieuwe aanbestedingen voor ondermeer Jeugd en Wmo die in 2022 gereed moeten zijn.
- We hebben subsidie verleend aan, maar ook meegedacht over (innovatieve) activiteiten/samenwerkingsverbanden. Daarbij hebben we bijgedragen aan meer en betere informatievoorziening, ondersteuning en dienstverlening aan kwetsbare inwoners, zoals inwoners met dementie, eenzaamheidsproblematiek of verward gedrag. De coronacrisis heeft de samenwerking van de verschillende partners op het gebied van eenzaamheid versneld. Begin 2020 is ‘Heusden Helpt’ opgestart. Achter ‘Heusden Helpt’ zit een groot netwerk, van zowel professionals als vrijwilligers van de verschillende organisaties, die klaar staan om deze inwoners te helpen. Verder zijn er 7 toekenningen gedaan uit het budget tegen eenzaamheid. Door de coronacrisis hebben niet alle activiteiten in 2020 plaats gevonden. Een deel van de projecten is echter wel in 2020 uitgevoerd, bijvoorbeeld de kerstdineractie die is ontstaanuit ‘Heusden Helpt’.
- Het bieden van opvang (maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, beschermd wonen en verslavingszorg) heeft in 2020 plaatsgevonden.
- Het opvangen en doorgeleiden van meldingen in het kader van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg en het uitvoeren van het verkennend onderzoek heeft in 2020 plaatsgevonden.
7.5 Armoedebeleid
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Mensen met een minimuminkomen de kans geven om te participeren in de Heusdense samenleving.
- Het voorkomen van en helpen bij schulden.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- We hebben ingezet op vroegtijdige signalering en preventie van schulden. In september hebben we een voorzichtige doorstart gemaakt met de pilot vroeg signalering. Mensen met een betalingsachterstand bij Brabant Water en/of VGZ worden benaderd met een hulpaanbod. Vanwege de coronacrisis gebeurt dit nu niet door een huisbezoek maar schriftelijk.
- De Langstraatgemeenten hebben met Baanbrekers, bewindvoerders en schulddienstverleners een convenant voorbereid voor inwoners die onder bewind staan. Hiermee verwachten we de dienstverlening aan deze inwoners te verbeteren en daar waar sprake is van (dreigende) schulden snel hulp te bieden.
- Vrijwilligersorganisatie ‘Over Rood’ is van start gegaan en daarmee is het aanbod voor ondernemers met financiële problemen uitgebreid. Dit kwam goed van pas tijdens deze coronacrisis en op verschillende manieren is aandacht besteed aan de communicatie hierover. Tot nog toe zijn er 7 ondernemers aangemeld voor een traject bij Over Rood.
(Over Rood bestaat uit (oud)ondernemers die op vrijwillige basis laagdrempelige begeleiding biedt aan ondernemers met financiële vragen) - Met Stichting Leergeld Heusden en hulpverleners van Bijeen/O3 hebben we een aantal nieuwe initiatieven ontwikkeld voor kinderen in armoede voor de inzet van de resterende Klijnsmamiddelen. In oktober hebben alle kinderen met een KindPas een kledingbon ontvangen. Verder is het bedrag voor het Jeugdfonds Sport opgehoogd naar € 275 en kunnen kinderen gedurende een project van een jaar zowel meedoen aan sport als aan cultuur. Tot slot kunnen hulpverleners de HeusdenPas/KindPas aanvragen voor gezinnen die volgens de regels net buiten de boot vallen, maar waar een HeusdenPas/KindPas vanwege de bijzondere omstandigheden toch zeer wenselijk is.
- Onderhouden en uitbreiden netwerk en blijven ontwikkelen aanbod armoede en schuldhulp.
Ons netwerk heeft zich dit jaar verbreed met bewindvoerders en Over Rood. In het kader van schuldhulp zijn met de Kredietbank Nederland nieuwe subsidieafspraken gemaakt voor 2021 en 2022. Er zijn een aantal nieuwe ontwikkelingen afgesproken waarmee we de dienstverlening aan inwoners verwachten te verbeteren.
7.6 Integratie vergunninghouders
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Zo snel mogelijk starten met integratie en zorgen dat vergunninghouders snel de taal leren en participeren.
- Het voorkomen van (bijstands) afhankelijkheid en het bevorderen van participatie.
- Een inburgeringsstelsel met een grotere regierol voor de gemeente zodat inburgeringsplichtigen beter ondersteund worden.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- In 2020 is de startnotitie Veranderopgave Inburgering vastgesteld met daarin de uitgangspunten voor een integraal inburgeringstraject vanaf de start van de nieuwe Wet inburgering en met meer regie daarop door de gemeente. Deze notitie is vastgesteld in alle gemeenten van de regio Hart van Brabant en geeft de basis voor verdere invulling van het inkooptraject. Eind 2020 heeft het rijk echter besloten de Wet inburgering niet per 1 juli 2021 te laten ingaan, maar opnieuw uit te stellen. Door het uitstel van de wet heeft de focus zich vanaf oktober gelegd op een plan voor de statushouders die in 2021 door de gemeente gehuisvest moeten worden. Er is sprake van een verdubbeling van de taakstelling en deze statushouders kunnen nog geen gebruik maken van de verbeteringen die in de nieuwe wet worden voorgesteld. Om daar waar mogelijk volgens de uitgangspunten van de nieuwe wet te gaan werken wordt een oriëntatietraject ontwikkeld. Statushouders krijgen vanaf het moment van huisvesting in de gemeente (of waar mogelijk al na koppeling aan de gemeente), een integraal aanbod van workshops, taal en maatschappelijke begeleiding aangeboden op een nog vast te stellen aantal thema’s. Doel hiervan is dat de statushouder beter ondersteund en geïnformeerd wordt en zelf mee de regie kan nemen op zijn/haar inburgeringstraject.
- Binnen de regio Midden-Brabant is ook de pilot regioplaatsing van start gegaan. Doelen van deze pilot zijn om meer statushouders vanuit het AZC Oisterwijk aan de gemeenten in Midden-Brabant gekoppeld te krijgen, snellere huisvesting te realiseren en de integratie en participatie van de statushouders te versnellen.
- Baanbrekers heeft ook in 2020 statushouders extra ondersteuning geboden door naast het taaltraject ook een werk- en of activeringstraject aan te bieden. Door corona zijn er minder trajecten gestart en zullen een aantal trajecten nog in 2021 starten.
- De huisvestingstaakstelling van totaal 31 personen is gerealiseerd.
7.7 Gezondheid
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Het versterken van veerkracht, eigen regie en gezondheidsvaardigheden van onze inwoners om zo de positieve gezondheid te bevorderen en het bijdragen aan het gezond en veilig opgroeien van de jeugd.
- Preventie op belangrijkste (vermijdbare) gezondheidsbedreigingen zoals overmatig alcoholgebruik, drugsgebruik, overgewicht, roken en psychische kwetsbaarheid waardoor we de leefstijl van de inwoners van Heusden verbeteren.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- De GGD is intensief bezig geweest met werkzaamheden in het kader van de coronacrisis. In met name de eerste helft van 2020 heeft dit effect gehad op de uitvoering van de wettelijke taken. Doordat de GGD voor de inzet rondom corona veel extra personeel heeft aangetrokken, was er in de tweede helft van 2020 voldoende ruimte om zowel de inzet voor de coronacrisis, als de inhaalslag voor de wettelijke taken te laten plaatsvinden. De GGD heeft haar wettelijke taken rondom de infectieziektebestrijding, hygiënezorg en de basistaken van de jeugdgezondheidszorg in 2020 uitgevoerd.
- Het bieden van preventieve activiteiten binnen Bijeen rondom thema’s zoals beweging, voeding en middelengebruik (zowel alcohol als drugs), voor al onze inwoners, met speciale aandacht voor jeugd en ouderen, heeft door de coronacrisis ook onder druk gestaan. Een groot deel van de preventieve activiteiten heeft in 2020 gewoon door kunnen gaan. Echter in een iets andere vorm dan vooraf bedacht, namelijk in kleinere gezelschappen maar vooral ook digitaal. Door het jaar heen is een breed scala aan webinars georganiseerd over uiteenlopende onderwerpen zoals positief opvoeden, omgeving en gezondheid en lachgas. Ook zijn er door Stichting de Schroef voor ouderen fysieke beweegworkshops op afstand georganiseerden zijn er kleinschalige activiteiten geweest om eenzaamheid onder ouderen maar ook jongeren, te voorkomen.