Toelichting op de balans

Eigen vermogen

Tot het eigen vermogen van de gemeente worden gerekend het totaal per 31 december van alle reserves en het resultaat over het jaar. Zowel algemene als bestemmingsreserves worden tot het eigen vermogen gerekend. De reden hiervoor is dat alle reserves door de gemeente vrij kunnen worden aangewend, en een eerder vastgestelde bestemming altijd door de raad kan worden gewijzigd.

Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten:

De jaarrekening 2020 sluit met een gerealiseerd voordelig resultaat van € 4.686.500 Overeenkomstig het Besluit begroting en verantwoording Gemeenten en Provincies is dit saldo afzonderlijk op de balans opgenomen. Het verloop van alle reserves in 2020 wordt in onderstaand overzicht weergegeven:

Hierna zijn van alle reserves de aard en de reden vermeld. Tevens zijn de belangrijkste mutaties uit het boekjaar nader toegelicht. Onder “bestemming resultaat” staan de mutaties vermeld uit hoofde van de bestemming van het resultaat van het voorgaande boekjaar. De onttrekking uit de reserve kapitaallasten is een “vermindering in verband met afschrijvingen op activa waarvoor een specifieke bestemmingsreserve is gevormd”. Zie tevens de toelichting hierna.

Op 28 maart 2017 is de Nota reserves en voorzieningen vastgesteld. Hierin is toegelicht dat in lijn met het Besluit Begrotingen en Verantwoordingen een deel van de bestaande reserves omgezet moet worden in een voorziening. De bestemmingsreserves onderhoud riolering en onderhoud gemeentelijke gebouwen zijn al eerder omgezet in een voorziening, in 2020 is de reserve onderhoud wegen omgezet naar een voorziening.  

Algemene reserve
De algemene reserve dient als buffer voor rekeningtekorten en wordt tevens ingezet om het algemeen weerstandsvermogen van de gemeente op peil te houden.

De belangrijkste mutaties in 2020 betroffen:

(Buiten)onderhoud scholen
Deze reserve is ingesteld om groot (buiten)onderhoud van schoolgebouwen uit te bekostigen. Met ingang van 1 januari 2015 komt het buitenonderhoud voor rekening van de schoolbesturen zelf. De gemeente blijft verantwoordelijk voor het onderhoud van gymnastiekonderwijs en eventuele calamiteiten aan schoolgebouwen, hiervoor zal een deel van de reserve in stand gehouden worden. Conform de begroting wordt het saldo tussen de geraamde en de werkelijke kosten verrekend met de reserve. In 2020 is de afwijking, groot € 62.000, gestort in de onderhoudsreserve. Deze reserve komt in aanmerking voor omzetting naar een egalisatievoorziening bij het herzien van het onderhoudsplan.

Onderhoud wegen
De reserve was ingesteld om op de langere termijn de kosten van het onderhoud van wegen te kunnen blijven betalen in lijn met het aanwezige beheerplannen. Deze reserve is in 2020 omgezet naar een egalisatievoorziening.

Vervanging lichtmasten
De reserve is bestemd voor de vervanging van lichtmasten op basis van de beheerplannen. Conform de begroting wordt het saldo tussen de geraamde en de werkelijke kosten, groot € 180.000, gestort in de reserve. Deze reserve komt in aanmerking voor omzetting naar een egalisatievoorziening bij het herzien van het onderhoudsplan.

Uitvoering baggerplan
De reserve is ingesteld om de kosten van het baggeren van de watergangen op basis van het baggerplan Heusden 2012-2022 te dekken. Tot het jaar 2022 wordt jaarlijks een bijdrage van € 100.000 ten laste van de exploitatie gestort. De werkelijke kosten van het baggeren worden te zijner tijd ten laste van deze reserve gebracht. Deze reserve komt in aanmerking voor omzetting naar een egalisatievoorziening bij het herzien van het onderhoudsplan.

Bovenwijkse voorzieningen
De reserve is ingesteld om kosten van bovenwijkse voorzieningen af te dekken, die ontstaan naar aanleiding van de ontwikkeling van bouwlocaties. De storting in 2020 van € 109.000 vloeit voort uit de verkopen bij Geerpark.

Reserve bijdrage bedrijven GOL
Sinds 2014 wordt van bedrijven OZB ontvangen ter financiering van de gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat (GOL). Voor 2020 bedroeg deze bijdrage € 121.000.

Reserve sociaal domein
In 2014 is de reserve sociaal domein gevormd, die gevoed wordt met eventuele meevallers op de budgetten binnen het sociaal domein. Deze reserve dient in eerste instantie om tegenvallers binnen het sociaal domein op te vangen. In 2020 is per saldo voor een bedrag van € 2,6 miljoen onttrokken uit de reserve.

Egalisatie afvalstoffenheffing
Met deze reserve worden de tarieven van de afvalstoffenheffing geëgaliseerd. Conform de begroting wordt het verschil tussen de baten en de lasten van de exploitatie van de afvalverwijdering en –verwerking ten gunste of ten laste van deze reserve gebracht. In 2020 is het positieve resultaat voor het taakveld reiniging € 1.039.000. Dit bedrag is gestort in de reserve.  Voorgesteld zal worden om  deze reserve in 2021 om te zetten naar een egalisatievoorziening.

Aandeel verkoopsom HNG
Dit betreft de tegenwaarde van het geactiveerde aandeel verkoopsom Hypotheekfonds Nederlandse Gemeenten. De reserve bouwt jaarlijks af. De laatste onttrekking heeft in 2020 plaatsgevonden.

Reserve onderhoud riolering
In 2016 is deze reserve in principe opgeheven en is ervoor gekozen om te gaan werken met een tweetal voorzieningen. Inmiddels is gebleken dat binnen deze voorzieningen niet alle posten kunnen worden ondergebracht en is de Reserve weer geactiveerd. Deze reserve is weer als egalisatiereserve in gebruik genomen. Deze reserve wordt gemuteerd op basis van de verschillen die ontstaan op de exploitatie van de riooltaken (niet zijnde groot onderhoud en het spaardeel voor vervangingen). Op deze wijze blijven van derden verkregen middelen specifiek gereserveerd blijven om in te zetten voor optredende tekorten binnen kosten van het taakveld riolering. Dit zodat de middelen worden ingezet voor het doel waarvoor deze betaald zijn.

Uitvoeringsprogramma cultuurnota
De reserve is ingesteld om een aantal activiteiten te kunnen uitvoeren, zoals het plaatsen van kleine kunstwerken in de kernen en de ontwikkeling van de kunstroute “Halvezolenlijn”. De onttrekking 2020 heeft betrekking op bestedingen voor “Cultuur op koers”.

Rood voor Groen
Uitbreidingslocaties gaan vaak ten koste van het buitengebied. De gedachte achter de Rood voor Groen regeling is dat er geld gereserveerd wordt om deze aantasting van de ruimte in het buitengebied te compenseren met een kwaliteitsverbetering in het resterende buitengebied. De stortingen in 2020 vloeien voort uit vier verschillende grondexploitaties. Dit zijn Geerpark, De Grassen, Victoria, Dillenburg en De Gorsen. Daarnaast heeft een storting plaatsgevonden vanuit een particuliere ontwikkeling. De uitgave betreft EVZ Hedikhuizense Maas.

Reserve kapitaallasten
Deze reserve is bestemd voor de dekking van de kapitaallasten van investeringen met economisch nut, maar met een maatschappelijk belang. De onttrekking in 2020 betreft de reguliere dekking van afschrijvingen. De specificatie van de saldi ultimo 2019 en 2020 luidt: